กาแฟเครื่องดื่มที่มากกว่าความตื่นตัว

1. ความลับของคาเฟอีนที่ซ่อนอยู่
หลายคนคิดว่ากาแฟทุกชนิดมีคาเฟอีนใกล้เคียงกัน

• แต่จริง ๆ ปริมาณคาเฟอีนขึ้นอยู่กับสายพันธุ์และวิธีคั่ว
  อาราบิก้า (Arabica): มีคาเฟอีนน้อยกว่าโรบัสตาเกือบครึ่ง แต่มีสารต้านอนุมูลอิสระสูงกว่า
  
• โรบัสตา (Robusta): คาเฟอีนสูงกว่า เหมาะกับคนที่ต้องการ แรงปะทะ แต่กลิ่นรสจะเข้ม ขม และน้อยชั้นเชิง
  
• เมล็ดคั่วเข้ม (Dark Roast): มีคาเฟอีนน้อยกว่าคั่วอ่อน เพราะความร้อนทำให้คาเฟอีนสลายบางส่วน
  ความลับ: คนที่อยากตื่นนาน ๆ จริง ๆ ควรเลือกกาแฟ คั่วอ่อนสายพันธุ์โรบัสตา มากกว่าคั่วเข้มอาราบิก้า
  

2. กลิ่นกาแฟ: มากกว่า 800 โมเลกุล

ในกาแฟ 1 ถ้วย มีกลิ่นรสมากกว่า 800 โมเลกุลทางเคมี ที่เกิดขึ้นจากปฏิกิริยา Maillard Reaction (การที่น้ำตาลและโปรตีนในเมล็ดทำปฏิกิริยาระหว่างการคั่ว)

• กลิ่น ช็อกโกแลต มาจากสาร pyrazines
  
• กลิ่น ผลไม้-ดอกไม้ มาจาก ester และ aldehyde
  
• กลิ่น ไหม้ หรือ ควัน มาจาก phenols และ furans
  
  ความลับ: สมองของเราจำแนกรสกาแฟได้มากกว่าที่ลิ้นรับรส เพราะจริง ๆ แล้ว รสชาติ ของกาแฟ 80% มาจาก กลิ่นที่ผ่านจมูก ไม่ใช่ลิ้น

3. คาเฟอีนไม่ได้ทำให้ตื่น แต่ หลอกสมอง

คาเฟอีนไม่ได้สร้างพลังงาน แต่ ไปบล็อกตัวรับสารเคมีที่ชื่อว่า Adenosine ซึ่งปกติทำให้เรารู้สึกง่วง

เมื่อถูกบล็อก สมองจึง เข้าใจผิด คิดว่ายังไม่เหนื่อย ทำให้รู้สึกตื่นตัวชั่วคราว

ความลับ: เหตุผลที่บางคนดื่มกาแฟแล้ว ง่วงกว่าเดิม คือเมื่อคาเฟอีนหมดฤทธิ์ ร่างกายปล่อย adenosine ที่ถูกกักเก็บออกมาในปริมาณมาก ทำให้เกิด คาเฟอีนแครช (Caffeine Crash)

4. กาแฟกับไมโครไบโอมลำไส้

การวิจัยล่าสุดพบว่า กาแฟไม่ได้มีผลแค่สมอง แต่ยังเลี้ยงแบคทีเรียดีในลำไส้
สารโพลีฟีนอลในกาแฟเป็น พรีไบโอติกธรรมชาติ ช่วยเพิ่มจำนวนจุลินทรีย์ที่ดี เช่น Bifidobacteria 

ความลับ: ดื่มกาแฟดำวันละ 12 ถ้วย อาจช่วยให้ระบบย่อยอาหารและภูมิคุ้มกันแข็งแรงขึ้น

5. กาแฟคือ นาฬิกาชีวภาพ ธรรมชาติ

หากดื่มกาแฟตอนตื่นใหม่ ๆ (เช่น 67 โมงเช้า) ร่างกายจะไม่สดชื่นเท่าที่คิด เพราะฮอร์โมน คอร์ติซอล ที่ช่วยปลุกเราจะสูงสุดในช่วงนั้นอยู่แล้ว

ความลับ: เวลาดื่มกาแฟที่ดีที่สุดคือ 911 โมงเช้า และ บ่าย 13 โมง ซึ่งเป็นช่วงที่คอร์ติซอลลดลง ทำให้คาเฟอีนออกฤทธิ์ได้เต็มที่

6. กาแฟกับความลับด้านสุขภาพ

• คนที่ดื่มกาแฟดำวันละ 23 ถ้วย มีความเสี่ยงเป็น อัลไซเมอร์และพาร์กินสันต่ำลง จากสารต้านอนุมูลอิสระ
  
• แต่ถ้าดื่มหลังบ่ายสาม อาจทำให้ นาฬิกาชีวิตเลื่อน ทำให้หลับยาก แม้แต่คาเฟอีนเพียง 50 มก. (เท่ากับเอสเปรสโซ 1/2 ช็อต) ก็มีผลกับการนอน
  
  

สรุป

กาแฟไม่ใช่แค่ น้ำดำที่ทำให้ตื่น แต่คือ สมดุลระหว่างวิทยาศาสตร์ รสชาติ และชีวเคมี
ยิ่งเข้าใจเบื้องหลัง เราจะยิ่งเลือกวิธีดื่มที่เหมาะกับตัวเอง ทั้งเพื่อสุขภาพและความสุข